نگاهی به جایگاه زبان مادری و اقدامات جمهوری اسلامی ایران برای پاسداشت زبان فارسی به مناسبت روز جهانی زبان مادری
#پیشنهاد_سردبیر
زبان از عناصر بقای یک ملت و از مولفه‌های هویتی است که اضمحلال آن سبب نابودی تدریجی تاریخ و آثار آن ملت می شود. به بیان بهتر زبان، بازتاب‌دهنده فرهنگ مردمی است که به آن زبان سخن می‌گویند، نماینده هویت آنها است و دنیای ایشان را تشریح می‌کند.
زبان پدیده‌ای است که همچون موجودی جاندار با مردمی که به آن زبان سخن می‌گویند زندگی می‌کند، آنها را در بیان و درک دنیایشان یاری می دهد و حتی گاهی می‌میرد. در یک کلام، زبان با گویندگان خود زنده است.
بنابراین نخستین اصطلاحی که مورد توجه واقع می شود زبان مادری است. برخی بر این باورند که زبان مادری نخستین زبانی است که فرد در ابتدای دوران کودکی خود می آموزد، با این وجود تعریف مذکور خالی از ایراد و نقص نیست، چرا که بسیاری از کودکان مهاجرین و اقلیت های قومی و مذهبی زبان مادری متفاوتی با زبان کشور محل سکونت خود دارند و در عین حال نخستین زبانی که می آموزند زبان کشور میزبان است.
بنابراین بهتر است زبان مادری را زبان فرهنگی، قومیتی و مذهبی یک فرد بدانیم که وی از مادر خویش می آموزد.
مخاطرات بسیاری امروزه حیات زبان های مادری به چالش کشیده و بقای آن را دشوار ساخته است. از میان رفتن قبیله‌ها و قوم‌های کوچک بر اثر از میان رفتن زیستگاه‌های طبیعی، یا کوچ دادن آنها به حاشیه‌ی شهرهای صنعتی از جمله این عوامل است. اما گاه یک زبان ملی و بومی به واسطه غلبه فرهنگ جهانی رفته رفته تغییر ماهیت داده و به تدریج فراموش می شود. به دیگر سخن غلبه زبان انگلیسی به عنوان زبان بین المللی در تمامی مراودات و ارتباطات جهانی سبب شده تا سایر زبان ها به حاشیه رفته و به تدریج به سوی ناپایایی پیش روند.
مطابق برآورد یونسکو، از حدود ۶ هزار زبانی که در جهان شناخته شده است، بیش از سه هزار زبان در حال نابودی هستند. این زبان‌ها هم اکنون نیز توسط گروه‌های بسیار کوچکی به کار برده می‌شوند و تقریبا هیچکدام امکان بقا ندارند. ۹۶ درصد از زبان‌ها تنها در بین ۴ درصد از جمعیت جهان رواج دارند.
جمهوری اسلامی ایران به عنوان دولت مرکزی و با تکیه بر حاکمیت ملی خود همواره در تلاش است تا زبان فارسی را به درستی زنده نگاه دارد. یکی از نهادهای ارزشمندی که با تکیه بر همین دیدگاه شکل گرفته، فرهنگستان زبان و ادب فارسی است که می کوشد ضمن زدودن ادبیات بیگانه از مراودات کلامی شهروندان ایرانی، واژگانی بومی و پارسی معادل و جانشین را ارائه نماید.
از دیگر اقدامات دولت جهت احیا و پاسداشت زبان فارسی می توان به ایجاد کرسی های دانشگاهی برای آموزش زبان فارسی در خارج از کشور اشاره نمود. هم اکنون در بیش از ۳۰۰ دانشگاه جهان زبان فارسی تدریس می شود.
در حال حاضر ۳۰ کرسی تدریس زبان فارسی در دنیا وجود دارد که مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران است و بیش از ۱۵ هزار فارسی آموز غیر از زبان آموزان دانشگاهی، در ۶۵ کشور جهان مشغول فراگیری زبان فارسی هستند.
تبادل استاد و دانشجو، تهیه متون آموزشی مورد نیاز و حمایت از کرسی‌های آموزش زبان فارسی از اقدامات وزارت علوم برای ترویج و گسترش زبان فارسی در طی سال های اخیر بوده است.
یکی از مهم‌ترین اقداماتی که دولت در سال‌های اخیربرای پاسداشت زبان فارسی صورت داده که بسیار ارزشمند و قابل تامل است راه اندازی موتورهای جستجوی فارسی در شبکه جهانی اینترنت و حمایت از تولیدکنندگان محتوای فارسی در فضای سایبری است.
مجموعه اقدامات فوق نمایانگر روند رو به رشد و متعالی کشور و دولت در حمایت از زبان مادری است. اینک در روز جهانی زبان مادری جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهایی است که در روندی پیشتازانه برای بقا و تداوم زبان مادری خود می کوشد، هر چند در این زمینه راه درازی را نیز در پیش رو دارد.
:تاریخ ۲ اسفند ۱۳۹۷
:زمان ۰۴:۴۲
